Aile danışmanı, uzmanlık bilgisine sahip olarak başta danışmanlık merkezi olmak üzere farklı iş alanlarında çalışır. Danışmanlık bilgi ve becerilerini barındırarak psiko-sosyal konularda destek ve rehberlik hizmeti verir. Aile danışmanlığının bir diğer adı aile terapisi olduğundan, bu alanda hizmet vermek için profesyonel bir alan eğitimine ihtiyaç vardır.
Buna yönelik de Aile Danışma Merkezleri Yönetmeliği düzenlenmiştir. Türkiye’de aile danışmanı olmak için sosyal hizmet, psikoloji, sosyoloji, psikolojik danışmanlık ve rehberlik, tıp, çocuk gelişimi ve hemşirelik bölümlerinden birinde en az 4 yıllık eğitim almak şarttır.
Aile danışmanı olmak için lisans eğitimi tek başına yeterli değildir. Lisans eğitimine ek olarak geniş alan bilgileri edineceğiniz bir başka eğitim daha almasıdır. Yönetmeliğe göre bu eğitim de aile danışmanlığı eğitimidir. Aile danışmanlığı eğitiminin detaylarına geçmeden önce aile danışmanının ne iş yaptığına biraz daha odaklanalım.
Aile Danışmanı Olmak İçin Gerekenler
Aile danışmanı, uzmanlık bilgisine sahip olarak başta danışmanlık merkezi olmak üzere farklı iş alanlarında çalışır. Danışmanlık bilgi ve becerilerini barındırarak psiko-sosyal konularda destek ve rehberlik hizmeti verir. Aile danışmanlığının bir diğer adı aile terapisi olduğundan, bu alanda hizmet vermek için profesyonel bir alan eğitimine ihtiyaç vardır.
Buna yönelik de Aile Danışma Merkezleri Yönetmeliği düzenlenmiştir. Türkiye’de aile danışmanı olmak için sosyal hizmet, psikoloji, sosyoloji, psikolojik danışmanlık ve rehberlik, tıp, çocuk gelişimi ve hemşirelik bölümlerinden birinde en az 4 yıllık eğitim almak şarttır.
Aile danışmanı olmak için lisans eğitimi tek başına yeterli değildir. Lisans eğitimine ek olarak geniş alan bilgileri edineceğiniz bir başka eğitim daha almasıdır. Yönetmeliğe göre bu eğitim de aile danışmanlığı eğitimidir. Aile danışmanlığı eğitiminin detaylarına geçmeden önce aile danışmanının ne iş yaptığına biraz daha odaklanalım.
Aile danışmanlığı, modern aile yapısının ihtiyacını duyduğu bir danışmanlık hizmeti içerir. Bilindiği üzere modernite ile birlikte aile içi sorunlar da çeşitlendi ve aile söz konusu olunca bireysel terapinin de yetersiz olduğu ortaya çıktı. İkinci Dünya Savaşından sonra da aile danışmanlığı alanını yükseltecek çalışmalar hazırlandı. Bugün ise aileyi konu alan ve aile yapısından kaynaklı sorunlara çözüm yolu açan bir danışmanlık hizmetinden bahsedebiliyoruz. Bu danışmanlık hizmetini bizzat uygulayan ve geniş bir bakış açısına sahip kişi ise aile danışmanı oluyor.
Aile danışmanı, profesyonel bir mesleği yerine getirirken aldığı eğitimin ve edindiği becerilerinin hakkını verir. Yani aile danışmanlığı mesleği, danışmanlık becerileri ve terapi bilgisinin buluştuğu bir iş alanıdır. Aile danışmanı hem eğitim sürecinde hem de mesleki deneyim boyunca birtakım beceriler edinir.
Aile danışmanının mesleki becerilerini şöyle sıralayabiliriz:
- Etkin İletişim Becerileri (Aktif Dinleme)
- Güven Odaklı Yaklaşım
- Empati
- Beden Dili Kullanımı
- Yönlendirici Dil Kullanımı
- Analiz ve Çözümleme
- Bütünselci ve Geniş Bakış Açısı
Aile danışmanı, danışan ve danışman ilişkisine dikkat ederek meslek etiği gereği danışmanlık süreci hakkında üçüncü kişilerle bilgi paylaşmaz. Aile danışmanlığı profesyonel ve uzmanlık gerektiren bir meslek olarak etik ve mesleki kuralları bir kenara atmaz.
Aile danışmanlığında süpervizyon ise bizzat mesleki deneyim elde etmeniz ve kendinizi ölçmeniz demektir. Bir vakayı, aile danışmanı gözüyle değerlendirip uzman eğitmenle bu değerlendirmenizi paylaşmanız istenir. Süpervizyon eğitimini tamamlayan aile danışman adayları da sertifika ya da yüksek lisans diploması alarak mesleği yerine getirmeye hazırlanırlar.
Aile danışmanlığı eğitiminin önemi ise mesleki bilgi edinmenin yanı sıra alan deneyimini de yaşatmaktır. Yasal bir düzenleme ile uygulanan aile danışmanlığı, eğitim yoluyla resmi olarak mesleği yerine getirmenin önünü açar.
Aile Danışmanının Görevleri Nelerdir?
Aile danışmanı, alan eğitimini tamamlandıktan sonra kendi danışmanlık merkezinde ya da bulunduğu ilin danışmanlık merkezinde çalışabilir. Meslek boyunca birbirinden farklı vakaları ele alır ve aile üyelerinin bir arada olduğu oturumları planlar. Danışmanlık sürecinde aile danışmanının temel görevi ise danışanların farkındalıklarını artırmak ve danışanların kendi çözüm yollarını sağlıklı bir şekilde keşfetmelerine yardımcı olmaktır. Burada danışman, çözüm odaklı bir yaklaşım benimser ama çözümü kendisi sunmaz.
Aile danışmanı, terapi seansında danışan ailenin tüm iletişim biçimlerine odaklanır. Danışman, terapi seanslarında aileyi tüm boyutlarıyla ele alır ve analiz – değerlendirme yoluyla soruna karşı farkındalığı yükseltir. Genel olarak ise aile danışmanı, ilaç önermeden danışanlara rehberlik ve danışmanlık hizmeti verir.
Aile Danışmanı ile İlgili Merak Edilenler
Aile Danışmanı Olmak İçin Hangi Yetkinliklere Sahip Olmak Gerekir?
Aile danışmanı olma yolunda, bilgiler edinmenin yanı sıra birtakım beceri ve yetkinlikler edinmek de gereklidir. Öncelikle aile danışmanlığı ile ilgili mesleki etik kuralları öğrenmeli ve işinde yetkin bir terapi uygulayıcı olmalıdır. Aile danışmanı olmak için iletişim becerileri ile birlikte aktif dinleme, gözlem yeteneği, analiz yetkinliği, doğru yerde soru sorma, bütünselci bir bakış açısı ve güven odaklı iletişim kurma gibi özellikler gereklidir. Ayrıca danışman, alan içi bilgilerini artırmak için de mesleki gelişime ve eğitime önem verir.
Aile Danışmanı Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Çalışabilir mi?
Türkiye özelinde konuşursak aile danışmanı, genellikle özel sektöre bağlı danışmanlık merkezlerinde çalışır. Aile danışmanının, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığında çalışabileceği zannediliyor fakat bakanlığın da belirtiği üzere güncel bir atama durumu görünmüyor. Yalnız belediyenin ilgili birimlerinde aile danışmanı istihdam olanağı bulunuyor.
Aile Danışmanlığı Eğitimi Online Veriliyor mu?
Aile danışmanlığı sertifika programı, MEB veya üniversite onaylı belge sunarak sektöre danışmanlar kazandırıyor. MEB ya da üniversite onaylı sertifika programları, genellikle online eğitime bağlı olarak kursiyere bilgi aktarıyor. Yüz yüze kurslarda olduğu gibi teorik ders planından sonra uygulama esaslı ilerleyen süpervizyon sürecine geçiliyor. Üniversiteler ile birlikte online eğitim kurumları da resmi geçerliliğe sahip sertifika vererek aile danışmanı olmanın yolunu açıyorlar.
Aile Danışmanı Olmak İçin Eğitimi Nereden Almalıyım?
Aile danışmanlığı eğitimi yalnızca sertifika programı aracılığıyla verilmiyor. Yasal düzenlemenin de belirtiği üzere aile danışmanlığı yüksek lisans yaparak da danışmanlığa giden yolu açabiliyorsunuz. Yalnız aile danışmanlığı yüksek lisans eğitimi, her üniversitede olan bir program değil. Genellikle özel üniversiteler, belli bir başvuru ücretiyle ilgili bölüm mezunlarını kabul ediyorlar.
Hangi eğitim seçeneğini tercih etmeniz gerektiği size kalmakla birlikte maliyet açısından sertifika programları son daha avantajlı bir ücret sunmaktadır. Yine de asıl önemli olan eğitim içeriği ve eğitmenlerin vizyoner bakış açılarıyla işledikleri eğitim sürecidir.
Aile danışmanı kimdir sorusunu cevaplayarak zorunlu tutulan eğitimden ve meslekten bahsettik. Saydığımız bölümlerden mezunsanız ve kariyerinizin başlangıcını oluşturmak istiyorsanız aile danışmanlığı eğitimimize göz atabilirsiniz.
