Aile danışmanı olmak isteyen ve mesleğe dair detayları öğrenmeye ihtiyaç duyanlar için; aile danışmanlığı ve aile terapisi hakkında merak edilen konulara değindik. Aile danışmanı olmak için aranan şartlar ve daha fazlası yazımızın devamında.
“Medeniyetin esası, gelişme ve gücün temeli aile hayatındadır. Bu hayatta fenalık, muhakkak sosyal, ekonomik, siyasal güçsüzlüğe sebep olur. Aileyi teşkil eden kadın ve erkek unsurların doğal haklarına sahip olmaları, aile görevlerini başaracak güçte olmaları gereklidir.”
Ulu önder Mustafa Kemal Atatürk’ün sözleri ailenin önemini anlamak ve anlatmak için yeterlidir. Toplumun sağlıklı olması ailenin sağlıklı olmasına bağlıdır. Ailelerin sağlıklı ve güçlü olduğundan bahsetmek, kimi zaman ekonomik nedenlerle kimi zaman toplumsal nedenlerle mümkün değildir. Dolayısıyla aile danışmanlığı Türkiye’de adeta fiziksel ihtiyaçlarla eş değerde bir gereksinimdir. Nitekim son yıllarda aile danışmanlığı hizmetine olan ilgi artmıştır.
Aile danışmanlığı alanına ilgi duyanlar, yeni meslek edinmek isteyenler ve topluma fayda sağlamak isteyenler aile danışmanlığına dair pek çok yanıt arar. Bu yazımızda hem aile danışmanlığı mesleğine hem de aile danışmanlığı hizmetinin nasıl gerçekleştiğine dair merak edilen konuları aydınlığa kavuşturduk.
Meslek Olarak Aile Danışmanlığı
Aile Danışmanı Kimdir?
Aile danışmanı, aile danışmanlık merkezinde veya ilgili kurum ve kuruluşlarda, ilgili birimlerde aile danışmanlığı hizmeti veren kişidir. Aile terapisti olarak da bilinir. Bu mesleğe sahip olanlar mesleki bakımdan kendilerini geliştirerek ilişki ve yaşam koçu, masal terapisti gibi unvanlara da sahip olur. Bir aile danışmanı mesleki bilginin yanı sıra şu kişisel özellikleriyle de aile danışmanlığında başarılı olur:
- Etkili iletişim becerileri
- Özgüven
- Özeleştiri yapabilme
- Yüksek motivasyon
- Farklı düşüncelere saygı
- Problem çözme becerisi
- İkna kabiliyeti
Aile Danışmanı Nasıl Olunur?
Aile danışmanı olma şartı aile danışmanlığı sertifikası almaktır. Aile Danışmanlığı Yönetmeliği kapsamında aile danışmanlığı sertifikasına sahip olmak için öncelikle eğitim almak gereklidir. Aile danışmanlığı eğitimi, mezuniyet ön koşuluyla katılım sağlanabilen bir eğitimdir.
En az dört yıllık lisans programlarının şu bölümlerinden mezun olmayanlar eğitimlere katılamaz: Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik, Tıp, Hemşirelik, Sosyal Hizmet, Çocuk Gelişimi, Sosyoloji, Psikoloji. Lisans eğitimini tamamlamayan, henüz mezuniyet belgesini almayan öğrencilerin eğitim alması mümkündür; fakat sertifika için mezuniyet belgesinin gösterilmesi şarttır. Yüksek lisans aile danışmanlığı alanında yapılmışsa eğitim almak gerekli değildir.
Aile Danışmanlığı Eğitim Süreci Hangi Ders Konularından Oluşur?
Aile Danışmanlığı Yönetmeliği’ne göre, aile danışmanlığı eğitiminin en az üç yüz saati teorik olmak üzere toplamda 450 saatlik olması gerekir. Aile danışmanlığı dersleri şu şekildedir:
- Aile Kurumu ve Yapısı
- Aile Olma Süreci
- Gelişim Alanları
- Ailede Uyum Problemleri
- Yaşlılıkta Uyum Problemleri
- Çift İlişkileri
- Ergenlik ve Gençlik Dönemi
- Çocuk Hakları ve Hukuku
- Aile Danışmanlığında Sosyal Vakalar
- Danışmanlıkta Terapötik Süreç
- Aile Danışmanlığında Post Modern ve Kanıta Dayalı Yaklaşımlar
- Aile Danışmanlığı Rehberlik ve Danışmanlık Becerileri
- Aile Danışmanlığında Kriz Yönetimi
- Meslek Etiği
- Meslekte Araştırma Teknikleri
- Aile Danışmanlığında Süpervizyon ve Vaka Sunumları
Aile Danışmanlığı Eğitimi Nereden Alınmalı?
Aile danışmanlığı sertifikası sahibi olmak için alınması gereken eğitim örgün öğretim ve uzaktan eğitim şeklinde verilir. Aile danışmanlığı eğitimi veren üniversiteler, örgün veya uzaktan eğitim şeklinde hizmet veren eğitim kurumlarından daha yüksek ücret talep eder. Online aile danışmanlığı eğitimi, özellikle iş yaşam dengesi konusunda hassas olanlar tarafından tercih edilir. Teknoloji ve bilgi çağında aile danışmanlığı uzaktan eğitim değerli bir eğitim yöntemidir.
Aile Danışmanının Görevleri Nelerdir?
Aile danışmanları, danışanların sorunların aslında neden kaynaklandığını fark etmelerine, çözüm yollarını bulmalarına yardımcı olur. Adli vakalarda mahkemede bilir kişi olarak rapor verir. Gerekli olması durumunda aileyi veya aile üyelerinden birini psikiyatrist veya kolluk kuvvetlerine yönlendirir.
Aile Danışmanı Maaşı Ne Kadar?
Aile danışmanlarının maaşı, kurumların çalışma politikası, beklentileri, danışmanın sahip olduğu diğer sertifikalar gibi faktörlere göre değişir. Bu nedenle net rakam vermek doğru olmayacaktır. Bununla birlikte ortalama miktarın altı bin civarında olduğunu söyleyebiliriz.
Devlette Aile Danışmanlığı Yapmak Mümkün Mü?
İlgili bölümlerden mezun olanlara özel sektörde istihdam şansı tanınmıştır. Kamu sektörüne atanmak mümkün olsa da aile danışmanı olarak değil, mezun olunan bölümden başvurmak mümkündür. Üstelik bunun için KPSS (Kamu Personeli Seçme Sınavı) puanının yeterli olması gerekir. Kamu sektörüne sözleşmeli personel olarak atanmak için öncelikle sınava girmek gerekir.
Aile Danışmanlığı Sınavı Nedir?
Aile danışmanlığı sınavı, ilgili eğitim programının düzenlediği eğitim kurumu tarafından uygulanır. Süpervizyon eğitimini almayanların katılım hakkı bulunmayan bu sınavda en az 55 puan almak gerekir. E-devlet kapısı üzerinden sorgulanan, üniversite veya MEB onaylı aile danışmanlığı sertifikası verilir. Sınava üç defa girmek mümkündür.
Sosyal Hizmet Uzmanı ve Sosyolog Aile Danışmanlığı Yapabilir Mi?
Sosyoloji ve Sosyal Hizmetler mezunlarının aile danışmanı olması mümkündür. Açık öğretim veya örgün öğretimde bu bölümlerden mezun olanlar aile danışmanlığı sertifikasına sahip olduğunda aile danışmanı olarak görev yapma hakkına sahip olur.
Hizmet Olarak Aile Danışmanlığı
Aile Danışmanlığı Nedir?
Aile danışmanlığı, sağlıksız işlev gösteren ailelerin problemlerinin çözülmesine yönelik verilen danışmanlık hizmetidir. Aile ve evlilik terapisi almaya ihtiyaç duyan aileler şu özelliklere sahiptir:
- Farklılıkları kabullenememe ve duyguları anlamama
- Mizah duygusunun hiç olmaması
- Birbirine sevgi hissetmeme veya saygı duymama
- Birlikte zaman geçirme konusunda istekli olmama veya bunun için zaman ayırmama
- Sorunlarla başa çıkamama
- Fiziksel veya psikolojik ihtiyaçların karşılanamaması
- Birbirlerine takdir etmeme
Aile Danışmanlığı Konuları Nelerdir?
Aile danışmanları, bireysel terapiden farklı olarak aileyi sistem olarak görür. Bu doğrultuda, güçlü aile içi iletişim kurulmasına yardımcı olur. Aile danışmanlığı hizmetine ihtiyaç duyulmasının nedeni, esasında ailede kriz yaratan her türlü şey olabilir. Aile terapisi gerektiren nedenler şunlardır:
- İflas, hastalık, ölüm gibi piskolojik travma oluşturabilen nedenler
- Aile bireylerinin rol karmaşası yaşaması
- Aile fertlerinden birinin psikolojik bir rahatsızlığının (şizofreni, bipolar kişilik bozukluğu vb.) olması
- Çocukların üniversite için veya ayrı bir evde yaşamak için evden ayrılması
- Maddi yetersizlik sebebiyet verdiği huzursuzluk
- Annenin gebeliğiyle başlayan değişimlerin etkisi
- Ergenlik sorunları
- Çocuğun okul problemleri
Aile Danışmanı Nerelerde Çalışır?
Aile danışmanlığı çalışma alanları çoğunlukla özel sektördedir. Kamu sektörüne “aile danışmanı” unvanıyla atama yapılması henüz mümkün değildir. Bununla birlikte aile danışmanları, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından düzenlenen Aile Sosyal Destek Programı (ASDEP) kapsamında sözleşmeli personel olarak atanmak mümkündür. Aile danışmanı arayan kurumlar şunlardır:
- Rehabilitasyon ve Özel Eğitim Merkezi
- Aile mahkemeleri (bilirkişi)
- Kadın ve aile sağlığı merkezleri
- Bakanlıkların il merkez müdürlükleri
- Özel aile danışma merkezi
- Belediyelerin aile ve toplum sağlığı merkezleri
- Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü’ne (SHÇEK) bağlığı aile danışmanlığı merkezleri
Aile Danışmanlığı Merkezi Açmak İçin Ne Yapmak Gerekir?
Özel aile danışma merkezi açmanın ilk gerekliliği sertifika sahibi olmaktır. Aile danışmanının aile danışmanlığı merkezi açmak için şu bilgi ve ekraklarla il müdürlüğüne başvuruda bulunması gereklidir:
- Kimlik numarası
- Açılacak olan merkeze ilişkin bilgiler (merkezin adı ve iletişim bilgileri)
- Aile Danışmanlığı Yönetmeliği baz alınarak hazırlanmış iç hizmet yönergesi
- Adli sicil kaydına ilişkin yazılı beyan
İl müdürlüğü dosyayı 5 iş günü içinde inceleyerek dosyayı denetim ve inceleme ekibine gönderir. Ekibin incelemesinde olumsuz bir durum olmaması halinde açılış izin belgesi ve sorumlu müdür belgesi başvuruda belirtilen iletişim adresine ulaştırılır.
Aile Danışmanlığı Kuramları Nelerdir?
Aile danışmalarının kullandığı bir kuram veya terapi tekniği olup olmadığı da merak konusudur. Elbette danışmanlar aile danışmanlığı teknikleri uygular. Aile danışmanlığı kuramları ve teknikleri şunlardır:
- Yapısal aile danışmanlığı kuramı
- Adler yaklaşımında aile danışmanlığı
- Bowen terapi (aile sistemleri kuramı)
Sonuç olarak;
Aile danışmanlığını hizmet ve meslek olarak ele aldık ve aile danışmanlığı hakkında yanıtı en çok merak edilen soruları cevapladık. Siz de bu saygın mesleği icra ederek kazanç sağlamayı ve topluma faydalı olabilmeyi istiyorsanız aile danışmanlığı eğitimi almanızı öneririz. Aile danışmanlığı sertifika programı sayfamızı inceleyerek eğitim ve sertifikasyon sürecine dair detaylı bilgi edinebilirsiniz.
