Aile danışmanlığı alanında kariyer yapmayı planlıyorsanız aile danışmanlığı eğitimi sertifika programı ile eğitim almalısınız. Eğitim öncesinde aile danışmanlığı konuları gibi detaylara hakim olmalısınız. Gelin, aile danışmanlığı eğitimi sertifika programı dersleri konusunu irdeleyelim.
Aile danışmanı, aile terapisi unvanıyla çalışabilmek, aile danışmanlığı sertifikası olmadan mümkün değildir. Aile danışmanlığı eğitimi veren üniversiteler ve eğitim kurumları arasındaki farklılık hem eğitim ücretinden hem de sertifikadaki onaydan kaynaklanır. Eğitim kurumları hem üniversite onaylı hem de MEB onaylı aile danışmanlığı sertifikası verir.
Aile Danışmanlığı Dersleri
Üniversiteler veya aile danışmanlığı kursu olarak hizmet veren eğitim kurumları, Türkiye Cumhuriyeti Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (eski Sosyal Politikalar Bakanlığı) tarafından 4 Eylül 2012 tarihinde yayımlanan Aile Danışmanlığı Yönetmeliği doğrultusunda eğitim verir. En az üç yüz saati teorik olmak üzere toplamda 450 saat olması zorunlu tutulan eğitim sürecinde süpervizyon eğitimlerini almayanların danışmanlık sertifikası alması mümkün değildir.
Aile danışmanlığı sertifika programında eğitim alanlar, aile danışmanlarının görev ve sorumlulukları yerine getirebilecek donanıma sahip olur. Aile danışmanlığı eğitim konuları şöyledir:
- Aile Kurumu ve Yapısı
- Aile Olma Süreci
- Gelişim Alanları
- Ailede Uyum Problemleri
- Yaşlılıkta Uyum Problemleri
- Çift İlişkileri
- Ergenlik ve Gençlik Dönemi
- Çocuk Hakları ve Hukuku
- Aile Danışmanlığında Sosyal Vakalar
- Danışmanlıkta Terapötik Süreç
- Aile Danışmanlığında Post Modern ve Kanıta Dayalı Yaklaşımlar
- Aile Danışmanlığı Rehberlik ve Danışmanlık Becerileri
- Aile Danışmanlığında Kriz Yönetimi
- Meslek Etiği
- Meslekte Araştırma Teknikleri
- Aile Danışmanlığında Süpervizyon ve Vaka Sunumları
Danışmanlık sertifika programları sayesinde aile danışmanı olarak çalışma fırsatına sahip olanlar şu görevleri üstlenir:
- Terapi sırasında hangi konuların görüşüleceğini tespit etmek ve görüşme programını belirlemek
- Anket, test, gözlem gibi yöntemleri kullanarak aile üyelerinin durumu hakkında bilgi edinmek
- Görüşme kayıtlarını tutmak
- İlaç veya adli yardım gerekmesi durumunda psikiyatrist, kolluk kuvvetleri gibi ilgili uzmanlara yönlendirme yapmak
- Gerektiğinde öğretmen, okul müdürü, doktor, sosyal hizmet uzmanı gibi konularla görüşmek
- Aile ilişki sorunları, ayrılık, fiziksel ve psikolojik şiddet, finansal zorluklar gibi konularda başvurmuşsa çözüm yolları sunmak
- Evlilik öncesi endişeleri için danışan çiftlere danışmanlık hizmeti sunmak
Bir aile danışmanından terapi gören aileler, birbirlerinin sorunlarına karşı farkındalık geliştirir ve daha sağlıklı iletişim kurabilir. Empati yaparak birbirlerinin görüşlerine saygı duyma, beklentilerini incitmeden aktarabilme ve birbirini daha iyi dinleyerek anlama eğiliminde olur. Bu bağlamda aile danışmanları aile yapısının sağlıklı olmasına katkıda bulunarak toplumsal açıdan da fayda sağlar diyebiliriz.
Aile Danışmanlığına Kimler Başvurabilir
Aile danışmanlığı özellikle son yıllarda talebin fazla olduğu bir alandır. Öyle ki, aile danışmanlığına dair en çok merak edilen ve en çok gündeme gelen soru şudur: Aile danışmanı sertifikası kimler alabilir?
Bir bireyin eğitim sürecine dahil olup mesleği icra edebilmesi için dört yıllık lisans programlarının şu bölümlerinden mezun olması gerekir: Sosyal Hizmet, Çocuk Gelişimi, Psikoloji, Sosyoloji, Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik, Tıp, Hemşirelik. Bu bölümlerden henüz mezun olmayıp öğrenim süreci devam eden öğrencilerin aile danışmanlığı eğitimi alması mümkündür; fakat mezuniyet belgesi olmadan sertifika alması mümkün değildir.
Aile danışmanlığı alanında yüksek lisans veya doktora eğitimini tamamlamış olanlar eğitimden muaftır. Yüksek lisans aile danışmanlığı eğitiminde aile danışmanlığı uygulamaları süpervizyon ile eşdeğerdir. Yüksek lisansta üzerinde durulan konu başlıkları ise şöyledir:
- Aile Danışmanlığı Kuramları
- Aile Sosyolojisi
- Gelişim Psikolojisi
- Ailede Kriz
- Aile Danışmanlığında Güncel Konular
- Bilimsel Araştırma Teknikleri
- Aile ve Çocuk Hukuku
- Ailede İletişim
- Aile Danışmanlığı Uygulamaları
- Dönem Ödevi- Projesi
Aile Danışmanlığı Yönetmeliği, ilgili bölümlerden mezun olanların veya tezsiz aile danışmanlığı yüksek lisans yapanların aile danışmanı olma yolunu açmıştır. Esasında bölümlerden mezun olmak kanun önünde yeterli olsa da mesleği icra etmek birtakım özelliklere sahip olunmasını gerektirir. Bu özellikleri şöyle sıralayabiliriz:
- Sürekli olarak öğrenmeyi sevme
- Önyargılı olmama
- Empati yapabilme
- Zor insanlarla kolaylıkla iletişim kurabilme
- İyi bir dinleyici olma
- Şefkatli olma, insanları sevme
- Farklı düşüncelere saygı duyabilme
- Özeleştiri yaparak zayıf yönlerini geliştirme eğilimi
- Analitik düşünme becerisi
Aile danışmanlığı sertifika eğitimi almak için gerekli koşulları sağlayamayan, yine de alana ilgi duyan, söz konusu becerilere sahip kişiler aile ve ilişki koçluğu eğitimi almayı tercih eder.
Aile Danışmanlığı Konuları
Bir toplumun sorunları kolaylıkla çözebilen, çatışma yerine anlaşmayı tercih eden bireylerden oluşması aile yapısının güçlü olmasına bağlıdır. Aile danışmanlığı, ailenin sağlıklı ve güçlü olarak ifade edilebilmesinde etkisi olan bir uzmanlık alanıdır. Dolayısıyla toplum için aile danışmanlığı hizmeti veren bireylerin varlığı bir ihtiyaçtır.
Aile danışmanlığı hizmetine ve aile danışmanlarına olan ihtiyacı ortaya çıkaran aile danışmanlığı konuları, bir başka ifadeyle aile danışmanlığı çalışma alanları şunlardır:
- Psikolojik veya fiziksel şiddet
- Çocukların ayrı eve çıkma, evlenme, farklı bir şehre yerleşme gibi nedenlerle evden ayrılması
- Aile bireylerinden birinde ortaya çıkan şizofreni, panik atak, davranış bozukluğu gibi psikolojik sorunlar
- Ekonomik yetersizliklerin aileye olan etkisi
- Annenin gebeliği veya yeni doğum yapması
- Çocuğun okulda yaşadığı uyum sorunları
- Ergenlerin intihara meyilli olma, depresyon gibi sorunları
- Uyuşturucu madde veya alkol bağımlılığı
- Aile içindeki rol karmaşası
- Aile üyelerinden birinin engelli olmasının diğer aile üyelerine olan etkisi
Aile danışmanlığı hizmetine en çok ihtiyaç duyulan konulardan biri olan rol karmaşası konusuna açıklık getirelim. Nitekim doğru rol tanımlaması aslında ailenin sağlıklı olmasıyla kastettiğimiz şeydir. Doğru rol tanımlaması şu şekilde olur:
- Annenin evin düzeninden en çok sorumlu olan kişi olması ve çocuğa olan sevgisini, babadan daha fazla yansıtması
- Babanın güven vermesi, kural koyucu olması
- Çocuğun yaşının gerektirdiği sorumlulukları yerine getirmesi (örn. odasını toplama, ödev yapma)
Üniversite ya da MEB onaylı aile danışmanlığı sertifikası sahibi olan bireyler aile danışmanı olarak özel sektörde istihdam şansı bulur. Devlette aile danışmanlığı yapmak mümkün değildir; fakat ilgili bölümlerden açılan kadrolara, önceden belirlenmiş olan KPSS (Kamu Personeli Seçme Sınavı) puanı ile atanılabilir. Aile danışmanlarının çalışabileceği kurum ve kuruluşlar şunlardır:
- Rehabilitasyon ve Özel Eğitim Merkezi
- Aile mahkemeleri (bilirkişi)
- Kadın ve aile sağlığı merkezleri
- Bakanlıkların il merkez müdürlükleri
- Aile danışmanlığı merkezleri
- Belediyelerin aile ve toplum sağlığı merkezleri
- Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü’ne (SHÇEK) bağlığı aile danışmanlığı merkezleri
Aile danışmanları kendi özel aile danışma merkezini de açabilir. Elbette bu noktada kılavuzu ilgili yönetmelikteki ikinci bölüm olmalıdır. Özel aile danışmanlığı merkezi açmak için il müdürlüklerine başvurmak gereklidir. Başvuruda istenen belgeler şunlardır:
- Nüfus cüzdanı fotokopisi
- Vergi kimlik numarası (özel ve kamu tüzel kişileri)
- Hizmete açılacak aile danışmanlığı merkezinin tam adı ve iletişim bilgileri
- Merkezin iç hizmet yönergesi
- Noterden tasdikli belge (hissedar ve şirketi temsil yetkisine sahip tüzel kişi)
- Adli sicil kaydı (gerçek kişi)
Sonuç olarak;
Aile danışmanı sertifikası ne işe yarar, hangi konu başlıkları ele alınır gibi konulara değindik. Ayrıca Aile Danışma Merkezi Yönetmeliği ile belirlenen aile danışmanlığı ofisi açma şartları üzerinde durduk. Aile danışmanlık merkezinde çalışmak, aile danışmanlığı merkezi açmak gibi planlarınız varsa eğitim sayfamızı inceleyerek sertifika programının detaylarını öğrenebilirsiniz.
