T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından belirlenen yönetmelik doğrultusunda verilen eğitimlerin sonunda alınan aile danışmanlığı sertifikası, bireye aile danışmanı unvanı kazandırır ve pek çok fırsat tanır. Peki, aile danışmanlığı sertifikası ne işe yarar ve nerelerde kullanılır? Tüm bu soruların yanıtlarını yazımızın devamında bulabilirsiniz.
Aile, farklı kültürlerde farklı şekillerde tanımlanan bir olgudur. Tanımlar farklı olmasa da değişmeyen bir şey vardır: Aile, toplumun temelidir. Aile üyeleri birbirine sadece kan bağı ile değil, sevgi bağıyla da bağlıdır ve birbirine güven verir. Ne var ki, her aile ortamında bu şekilde sağlıklı bir ilişkiden söz edilemez. İşte tam da bu noktada aile danışmanlığı devreye girer.
Aile Danışmanlığı Nedir?
Amerikalı psikiyatrist Nathan Ackerman, psikoanalitik eğitimi başarıyla aile danışmanlığına aktarmıştır. 1980-1989 yılları arasında aile danışmanlığına ilişkin çalışmalar ağırlık kazanmıştır. 1990’lı yıllarda çözüm odaklı aile danışmanlığı popüler hale gelmiştir. 21. yüzyılda ise aile danışmanlığına çağdaş yaklaşımlar getirilmiştir.
Aile danışmanlığının ve aile danışmanlık merkezlerinin son dönemlerde bu denli popüler olmasının en önemli nedeni, gelenekselden modern topluma geçiş yapılmış olmasıdır. İnternet teknolojilerindeki gelişmelerin etkisiyle yaşam standartlarındaki ve yaşamı algılama biçimlerindeki değişim, aile ilişkilerinde çatlaklar oluşmasına kimi zaman da toplumun temelindeki bu yapının tamamen yıkılmasına neden olmuştur. Dolayısıyla aile danışmanlarına olan ihtiyaç önemli ölçüde artmıştır.
Aile danışmanı unvanı elde eden kişiler aile üyeleri ile konuşup onlar hakkında bilgi toplayarak sorunların çözümüne yönelik önerilerde bulunur. Aile üyelerinin birbirlerinin beklentilerini anlamasına, kırıcı tavırlarda bulunmadan kendilerini açık ve net şekilde ifade edebilmelerine yardımcı olur. Ailede dönüm noktası oluşturan hamilelik, hastalık gibi süreçlerin kolay atlatılmasına yönelik tavsiyelerde bulunur.
Aile danışmanı, gerektiğinde ruh sağlığı ve hastalıkları tedavisi yapılan kurum ve kuruluşlara yönlendirme yapar. Aile kurma planı yapan çiftler için de danışmanlık hizmeti verir. Tüm bu görev ve sorumlukları yerine getiren aile danışmanı, psiko sosyal yöntemlerden yardım alır. Bu bağlamda aile danışmanlığı uzmanlık gerektiren bir meslek diyebiliriz. Bu mesleği icra ederek bahsettiğimiz görev ve sorumlulukları yerine getirme yetkisi elde edebilmek için aile danışmanı eğitimi ve aile danışmanı sertifikası almak gereklidir.
Aile Danışmanlığı Sertifikası Nerelerde Kullanılır?
Aile danışmanlık sertifikası, sertifika programını açan üniversitelerden veya eğitim kurumlarından gerekli koşulların sağlanması ile alınır. Aile danışmanı eğitimleri herkese açık değildir. Aile danışmanı olabilecek belli başlı meslek grupları vardır. Üniversitelerin Sosyal Hizmetleri, Psikoloji, Sosyoloji, Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik, Tıp, Hemşirelik, Çocuk Gelişimi alanlarında mezun olan kişiler aile danışmanlığı kursu kaydı ile sertifika almaya hak kazanabilir.
2 yıl süren aile danışmanlığı yüksek lisans programına katılabilmek için söz konusu bölümlerden mezun olmak gereklidir. Aile danışmanı olmak isteyip de bu alanda çalışan kişilerin aile danışmanlığı kapsamına giren konularda tez hazırlamasında fayda vardır. Aile danışmanlığında ilerleyebilmenin yolu bilgi ve deneyimi harmanlayabilmektir. Eğitimde üzerinde durulan konuların yanı sıra yabancı dil bilmek, diksiyon geliştirmek, işaret dili bilmek, cinsel terapi eğitimi almak da önemlidir.
Aile danışmanı unvanı için Milli Eğitim Bakanlığı, Yükseköğretim Kurulu veya üniversitelerden en az üç yüz saati teorik ve en az otuz saati süpervizyon eşliğinde eğitim almak gereklidir. Elbette aile danışmanlığı sertifikası için en önemli koşul bu programların başarıyla sonlandırılabilmesidir. Türkiye’deki yetkili mercilerin denetimine tabi tutulmayan yurt dışındaki bir kurumdan alınan herhangi bir belge kişiye aile danışmanı unvanını kazandıramaz.
Aile danışmanlığı sertifikası alan kişiler kamu kurumuna atanamaz. Kamu kurumunda çalışabilmek için Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) ile Sosyoloji veya Psikoloji mezunları için açılan kadrolara gerekli şartların sağlanması koşuluyla başvuru yapılabilir. Ancak istihdam edilecek kişi sayısı sınırlı olacaktır. Bu nedenle aile danışmanlığı sertifikası alan kişilerin özel sektörde istihdam edilmesi olasılığı çok daha yüksektir.
Sertifika programlarının sonunda başarılı eğitim sürecini sertifika ile tamamlayan kişiler aile danışmanı unvanıyla aşağıdaki kurum ve kuruluşlarda görev alabilir:
- Kadın ve Aile Sağlığı Merkezleri
- Aile Mahkemeleri (bilirkişi)
- Rehabilitasyon Merkezleri
- Bakanlıkların İl Merkez Müdürlükleri
- Özel danışmanlık büroları
- Belediye kadın ve çocuk danışmanlık servisleri
- Özel okulların rehberlik servisleri
- Çocuk Esirgeme Kurumu
- Kızılay
Milli Eğitim Bakanlığı Aile Danışmanlığı Eğitimi
Aile danışmanlığı sertifika programı tamamlandıktan sonra aile danışmanı unvanı ile görev yapabilmek üzere verilen sertifikanın Milli Eğitim Bakanlığı veya üniversite onaylı olması, belgenin tüm kamu ve kuruluşlarında geçerli olacağı anlamına gelir. MEB onaylı olmayan bir sertifikanın geçerli sayılması söz konusu olamaz.
2012 yılında çıkarılan ve halen yürürlükte olan “Gerçek Kişiler ve Özel Hukuk Tüzel Kişileri İle Kamu Kurum Ve Kuruluşlarınca Açılacak Aile Danışma Merkezleri Yönetmeliği” doğrultusunda özel aile danışma merkezi açmak için Milli Eğitim Bakanlığı aile danışmanlığı eğitimi ile sertifika almak zorunludur. Eğitimlerin başarıyla tamamlanarak sertifikanın alınabilmesi için eğitime aktif olarak katılmak, uygulama ve değerlendirmelere dâhil olmak, yeterlilik ölçümünde iyi bir sonuç alabilmiş olmak gereklidir.
MEB onaylı aile danışmanlığı sertifikası için verilen eğitimlerde konu başlıkları şu şekildedir:
- Aile Kurumu ve Yapısı
- Aile Olma Süreci
- Gelişim Alanları
- Ailede Uyum Problemleri
- Yaşlılıkta Uyum Problemleri
- Çift İlişkileri
- Ergenlik ve Gençlik Dönemi
- Çocuk Hakları ve Hukuku
- Aile Danışmanlığında Sosyal Vakalar
- Danışmanlıkta Terapötik Süreç
- Aile Danışmanlığında Post Modern ve Kanıta Dayalı Yaklaşımlar
- Aile Danışmanlığı Rehberlik ve Danışmanlık Becerileri
- Aile Danışmanlığında Kriz Yönetimi
- Meslek Etiği
- Meslekte Araştırma Teknikleri
- Aile Danışmanlığında Süpervizyon ve Vaka Sunumları
Bir bireyin aile danışmanı olabilmesi için gerekli şartlardan bahsettik. Elbette kişinin söz konusu bölümlerden mezun olması veya aile danışmanlığı yönetmeliği kapsamında verilen aile danışmanlığı sertifikasına sahip olması aile danışması olması için resmi olarak yeterlidir; fakat her meslekte olduğu gibi aile danışmanlığında da bazı kişisel özelliklerin kişide mutlaka bulunması gerekir. Aile danışmanında olması gereken özellikleri genel olarak şöyle sıralayabiliriz:
- Etkili iletişim becerilerine sahip olmak
- İkna becerilerine sahip olmak
- Kriz anlarında stresle başa çıkabilmek
- Gözlem yeteneğinin güçlü olması
- Analitik düşünme ve problem çözebilme becerisine sahip olmak
Sonuç olarak;
Aile danışmanlığı sertifikası ne işe yarar sorusunu yanıtladık ve sertifikanın nerelerde nasıl kullanılabileceğinden, eğitimde hangi konular üzerinde durulduğundan bahsettik. Sizin de hedefiniz aile danışma ile ilgili kurum ve kuruluşlarda görev yapabilmekse ve uzaktan eğitimin avantajlarından yararlanmayı tercih ediyorsanız uzaktan eğitim programımıza hakkında detaylı bilgi edinmenizi öneririz. Aile danışmanı uzmanı pozisyonunda çalışmaya başladığınızda da mesleki ve kişisel gelişiminiz için yatırım yapmaya devam etmelisiniz. Bu sayede danışanlarınıza daha kaliteli hizmet verebilirsiniz.
